Yara Sluiskil

Yara Sluiskil

Kunstmestproducent in Sluiskil. Yara Sluiskil is onderdeel van het Noorse Yara International. Dit concern heeft vestigingen in 52 landen wereldwijd en verkoopt haar producten in meer dan 150 landen. In totaal werken er momenteel bijna 13.000 mensen. In Sluiskil is al sinds 1929 (op de huidige locatie) een stikstofhoudende kunstmestfabriek. Daarnaast produceert Yara Sluiskil ook industriële chemicaliën, zoals Air 1® en NOxCare®, en ook CO2 voor de frisdrankindustrie en bierbrouwerijen. De laatste jaren ontwikkelt het bedrijf zich van een bulkproducent naar leverancier van speciale kunstmeststoffen en producten die bijdragen aan milieuverbetering. Bij Yara Sluiskil werken momenteel ongeveer 600 vaste medewerkers.

Zicht op Dow, foto: J. Wolterbeek, ca. 2000, ZB, Beeldbank Zeeland, rec. nr. 131225

Geschiedenis van het bedrijf

De geschiedenis van Yara Sluiskil begint in 1929. In dat jaar start de Nederlandse Stikstof Maatschappij (NSM), opgericht als La Compagnie Néerlandaise de l'Azôte (CNA) door het Italiaanse concern Montecatini, de al bestaande cokesfabriek te Sluiskil (ACZC) en de Brusselse Société Evence Coppée & Cie. De keuze voor Sluiskil was ingegeven door de aanwezigheid van een cokesfabriek in deze plaats. Bij de productie van cokes komt namelijk cokesovengas vrij, dat als grondstof kan worden gebruikt voor de aanmaak van ammoniak. Ammoniak is op zijn beurt weer een belangrijk bestanddeel voor de productie van kunstmest.

De NSM begint haar productie in Sluiskil in 1930. De capaciteit is dan 58 kton stikstof per jaar. Aan het begin van de oorlog werkten er bijna 800 mensen.

Tijdens de oorlog is de fabriek diverse keren doelwit van bombardementen. Vanwege de mogelijke productie van springstof (via kunstmest) is het complex doelwit van zowel de Duitsers als de Engelsen. Aan het eind van de oorlog worden belangrijke onderdelen door de Duitsers onder andere naar Duitsland verscheept. Na de oorlog is de invoering van het aardgas vanaf 1966 een belangrijke factor in de doorgroei van de fabriek.

Wisselende eigenaren

In 1963 fuseerde een van de moederbedrijven, Montecatini, met het eveneens Italiaanse bedrijf Edison tot Montedison. Daarna werd Montedison voor 67% aandeelhouder, het Engelse ICI voor 25% en een Frans Staalbedrijf de laatste 8%. Het Sluiskilse bedrijf ging door onder de naam Nederlandse Stikstof Maatschappij (NSM). Dit duurde tot 1979, toen het bedrijf weer van eigenaar veranderde. Het was de Noorse gigant Norsk Hydro die het bedrijf overnam. Na een aantal jaren de naam in 1989 gewijzigd in Hydro Agri. Deze bleef tot in 2004, toen Norsk Hydro haar kunstmestactiviteiten verzelfstandigde in het bedrijf Yara International ASA.

Uit beeldbank

In 1929 vestigde het Italiaanse bedrijf Montecatini in Sluiskil 'La Compagnie Néerlandaise de l'Azôte', dat haar naam (na fusie met het eveneens Italiaanse bedrijf Edison tot Montedison) in 1963 in de Nederlandse Stikstof Maatschappij NSM veranderde

De Nederlandse Stikstof Maatschappij (NSM) is de voortzetting van de Compagnie Neérlandaise de l'Azote, een kunstmestfabriek opgericht in 1929

Producten

Yara produceert nog steeds kunstmest. Op jaarbasis wordt ongeveer 4,5 miljoen ton geproduceerd. Verder wordt onder andere ammoniak, koolstofdioxide en salpeterzuur en gemaakt. De fabriek in Sluiskil behoort tot de grootste vestigingen van Yara binnen Europa.

In het productieproces zijn aardgas, lucht en stoom en dolomiet de3 belangrijkste ingrediënten. Yara is met circa 1,8 miljard m3/jaar de grootste industriële consument van aardgas in ons land. Vroeger was de beschikbaarheid van cokesoven gas uit de plaatselijke cokesfabriek van groot belang. Tegenwoordig gebruikt Yara vooral Noordzeegas voor de productie van hoogwaardige stikstofmeststoffen en industriële chemicaliën.

Auteur

W. van Gorsel, 2017

Bronnen

-Website Yara Sluiskil