De Vliegende Hollander: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
|||
| Regel 4: | Regel 4: | ||
Geestverschijning in West-Europese sagen en legenden | Geestverschijning in West-Europese sagen en legenden | ||
}} | }} | ||
[[Bestand:vliegende_hollander_gvn.jpg|thumb|right| | [[Bestand:vliegende_hollander_gvn.jpg|thumb|right|200px|Reclame affiche waarin de Vliegende Hollander als legende wordt afgezet tegen de moderne ontwikkelingen in de luchtvaart [http://www.geheugenvannederland.nl/?/indonesie_onafhankelijk_-_fotos_1947-1953/items/RA01:30051001552246/&p=1&i=16&t=36&st=Wijga%2C%20Jan&sc=%28cql.serverChoice%20all%20%28Wijga%20%20AND%20Jan%29%29/ bron: geheugen van Nederland]]] | ||
== De legende == | == De legende == | ||
Legende van een Nederlandse kapitein die tijdens pasen, omstreeks 1600, uitvaart met het schip ''de Vliegende Hollander'' en tracht Kaap de Goede Hoop te ronden. Hij heeft de weeromstandigheden tegen maar blijft volharden om de Kaap te ronden waarbij hij God vervloekt en zegt te zullen blijven zeilen tot het einde der tijden om de Kaap te kunnen ronden. Sindsdien is hij gedoemd om tegen de wind in tot het einder der tijden op zee rond te blijven dolen, zonder bemanning en alleen aan het roer staand. | Legende van een Nederlandse kapitein die tijdens pasen, omstreeks 1600, uitvaart met het schip ''de Vliegende Hollander'' en tracht Kaap de Goede Hoop te ronden. Hij heeft de weeromstandigheden tegen maar blijft volharden om de Kaap te ronden waarbij hij God vervloekt en zegt te zullen blijven zeilen tot het einde der tijden om de Kaap te kunnen ronden. Sindsdien is hij gedoemd om tegen de wind in tot het einder der tijden op zee rond te blijven dolen, zonder bemanning en alleen aan het roer staand. | ||
== Ontstaan == | == Ontstaan == | ||
[[Bestand:volksverhalen_flyingdutchman.jpg|left|thumb| | [[Bestand:volksverhalen_flyingdutchman.jpg|left|thumb|150px|de Vliegende Hollander van kapitein Van der Decken is nog altijd een inspiratiebron van film- en theatermakers, bron: [http://de.fdk.wikia.com/wiki/Flying_Dutchman wikia]]] | ||
Er waren al eerdere varianten waren van het verhaal van The Flying Dutchman, maar pas in Frederick Marryat's boek ''The Phantom Ship'', dat in 1837 verscheen, wordt het verhaal aan Terneuzen gekoppeld. De kapitein van het schip noemt hij [[Willem van der Decken]] en deze was uit Terneuzen afkomstig. Marryat nam in 1809 deel aan de Engelse invasie van Walcheren en woonde daarna enige tijd in Terneuzen. Hij heeft zich toen vermoedelijk laten inspireren en de sage later met de stad verbonden. Overigens was dat niet onverdeeld gunstig: [[de Vliegende Hollander]] is in feite een anti-Hollands modernistisch verhaal over een goddeloze, nietsontziende kapitein uit de Republiek. In Terneuzen werd dit verhaal omgebogen tot een heldensage. De Nederlandse kapitein staat hierbij voor de teloorgang van de Nederlandse overheersing op zee die dan definitief door de Engelsen is overgenomen. Het spookschip is een schim uit het verleden dat zal verdwijnen met de komst van de stoomschepen, die vanaf omstreeks die tijd sterke opgang maken, al zou het nog een eeuw duren voordat de laatste zeilschepen van de oceanen verdwenen. | Er waren al eerdere varianten waren van het verhaal van The Flying Dutchman, maar pas in Frederick Marryat's boek ''The Phantom Ship'', dat in 1837 verscheen, wordt het verhaal aan Terneuzen gekoppeld. De kapitein van het schip noemt hij [[Willem van der Decken]] en deze was uit Terneuzen afkomstig. Marryat nam in 1809 deel aan de Engelse invasie van Walcheren en woonde daarna enige tijd in Terneuzen. Hij heeft zich toen vermoedelijk laten inspireren en de sage later met de stad verbonden. Overigens was dat niet onverdeeld gunstig: [[de Vliegende Hollander]] is in feite een anti-Hollands modernistisch verhaal over een goddeloze, nietsontziende kapitein uit de Republiek. In Terneuzen werd dit verhaal omgebogen tot een heldensage. De Nederlandse kapitein staat hierbij voor de teloorgang van de Nederlandse overheersing op zee die dan definitief door de Engelsen is overgenomen. Het spookschip is een schim uit het verleden dat zal verdwijnen met de komst van de stoomschepen, die vanaf omstreeks die tijd sterke opgang maken, al zou het nog een eeuw duren voordat de laatste zeilschepen van de oceanen verdwenen. | ||
== ''De Vliegende Hollander'' en Terneuzen == | == ''De Vliegende Hollander'' en Terneuzen == | ||
[[Bestand:vliegende_hollander_24385.jpg|thumb|left| | [[Bestand:vliegende_hollander_24385.jpg|thumb|left|150px|Shantyfestival de Vliegende Hollander in Terneuzen, 3 september 2010, affiche, Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland, recordnr. 24385]] | ||
[[Bestand:vliegende_hollander_147685.jpg|thumb|right|150px|Onthulling van het monument van de Vliegende Hollander in 1972, foto: C. de Boer/dagblad de Stem, Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland, recordnr. 147685]] | |||
[[Bestand:vliegende_hollander.jpg|thumb|right|200px|Het monument voor de Vliegende Hollander in Terneuzen, foto: gemeente Terneuzen]] | |||
In met name de 20ste eeuw zouden meerdere schrijvers van Willem van der Decken een Terneuzense schipper maken, waarvan velen geloven dat hij echt geleefd zou hebben, ofschoon Terneuzen pas in de 19de eeuw daadwerkelijk een haven kreeg. | In met name de 20ste eeuw zouden meerdere schrijvers van Willem van der Decken een Terneuzense schipper maken, waarvan velen geloven dat hij echt geleefd zou hebben, ofschoon Terneuzen pas in de 19de eeuw daadwerkelijk een haven kreeg. | ||
In 1971 werd de Stichting De Vliegende Hollander opgericht en in 1972 werd in de stad een monument voor de Vliegende Hollander onthuld. Het verhaal geldt sindsdien als promotiemiddel van de stad. Vanaf de jaren vijftig werden meerdere huizen in de stad aangewezen als woonplaats van Van der Decken: onder meer Noordstraat 67 en diverse panden aan de Havenweg. De Vliegende Hollander leende ook zijn naam aan een jaarlijks shantyfestival in Terneuzen en de verbondenheid tussen verhaal en stad leidde er in 2006 tot de uitvoering van de gelijknamige opera van Wagner in het kader van het Zeeland Nazomerfestival. | In 1971 werd de Stichting De Vliegende Hollander opgericht en in 1972 werd in de stad een monument voor de Vliegende Hollander onthuld. Het verhaal geldt sindsdien als promotiemiddel van de stad. Vanaf de jaren vijftig werden meerdere huizen in de stad aangewezen als woonplaats van Van der Decken: onder meer Noordstraat 67 en diverse panden aan de Havenweg. De Vliegende Hollander leende ook zijn naam aan een jaarlijks shantyfestival in Terneuzen en de verbondenheid tussen verhaal en stad leidde er in 2006 tot de uitvoering van de gelijknamige opera van Wagner in het kader van het Zeeland Nazomerfestival. | ||
In 1972 werd bij de opening van het nieuwe gemeentehuis ook het beeld van de Vliegende Hollander naar een ontwerp van P. Griep onthuld in een oude arm van het kanaal Gent-Terneuzen. Het verhaal van de Vliegende Hollander is een van de bekendste volksverhalen in Nederland. Meerdere voetballers en een attractie in de Efteling zijn er naar vernoemd. Het schip figureerde ook in meerdere ''Pirates of the Caribbean'' films. | In 1972 werd bij de opening van het nieuwe gemeentehuis ook het beeld van de Vliegende Hollander naar een ontwerp van P. Griep onthuld in een oude arm van het kanaal Gent-Terneuzen. Het verhaal van de Vliegende Hollander is een van de bekendste volksverhalen in Nederland. Meerdere voetballers en een attractie in de Efteling zijn er naar vernoemd. Het schip figureerde ook in meerdere ''Pirates of the Caribbean'' films. | ||
| Regel 24: | Regel 24: | ||
== Literatuur == | == Literatuur == | ||
[[Bestand:vliegende_hollander_verhagen.jpg|thumb|right| | [[Bestand:vliegende_hollander_verhagen.jpg|thumb|right|150px|Het stripverhaal over de Vliegende Hollander van Jan Kragt en Marc Verhaegen]] | ||
[[Bestand:vliegende_hollander_staller.jpg|thumb|right| | [[Bestand:vliegende_hollander_staller.jpg|thumb|right|150px|De strip 'de Vliegende Hollander' van Jack Staller]] | ||
-[http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/393397815 Agnes Andeweg, ''De Vliegende Hollander en Terneuzen; van internationaal symbool tot lokale legende'' (Vlissingen, 2015)] | -[http://zoeken.zeeuwsebibliotheek.nl/?itemid=|universal/sru|http://data.bibliotheek.nl/ggc/ppn/393397815 Agnes Andeweg, ''De Vliegende Hollander en Terneuzen; van internationaal symbool tot lokale legende'' (Vlissingen, 2015)] | ||
Versie van 8 okt 2015 10:06
Colofon bij persoon:
| de Vliegende Hollander Geestverschijning in West-Europese sagen en legenden |
|---|
De legende
Legende van een Nederlandse kapitein die tijdens pasen, omstreeks 1600, uitvaart met het schip de Vliegende Hollander en tracht Kaap de Goede Hoop te ronden. Hij heeft de weeromstandigheden tegen maar blijft volharden om de Kaap te ronden waarbij hij God vervloekt en zegt te zullen blijven zeilen tot het einde der tijden om de Kaap te kunnen ronden. Sindsdien is hij gedoemd om tegen de wind in tot het einder der tijden op zee rond te blijven dolen, zonder bemanning en alleen aan het roer staand.
Ontstaan
Er waren al eerdere varianten waren van het verhaal van The Flying Dutchman, maar pas in Frederick Marryat's boek The Phantom Ship, dat in 1837 verscheen, wordt het verhaal aan Terneuzen gekoppeld. De kapitein van het schip noemt hij Willem van der Decken en deze was uit Terneuzen afkomstig. Marryat nam in 1809 deel aan de Engelse invasie van Walcheren en woonde daarna enige tijd in Terneuzen. Hij heeft zich toen vermoedelijk laten inspireren en de sage later met de stad verbonden. Overigens was dat niet onverdeeld gunstig: de Vliegende Hollander is in feite een anti-Hollands modernistisch verhaal over een goddeloze, nietsontziende kapitein uit de Republiek. In Terneuzen werd dit verhaal omgebogen tot een heldensage. De Nederlandse kapitein staat hierbij voor de teloorgang van de Nederlandse overheersing op zee die dan definitief door de Engelsen is overgenomen. Het spookschip is een schim uit het verleden dat zal verdwijnen met de komst van de stoomschepen, die vanaf omstreeks die tijd sterke opgang maken, al zou het nog een eeuw duren voordat de laatste zeilschepen van de oceanen verdwenen.
De Vliegende Hollander en Terneuzen
In met name de 20ste eeuw zouden meerdere schrijvers van Willem van der Decken een Terneuzense schipper maken, waarvan velen geloven dat hij echt geleefd zou hebben, ofschoon Terneuzen pas in de 19de eeuw daadwerkelijk een haven kreeg. In 1971 werd de Stichting De Vliegende Hollander opgericht en in 1972 werd in de stad een monument voor de Vliegende Hollander onthuld. Het verhaal geldt sindsdien als promotiemiddel van de stad. Vanaf de jaren vijftig werden meerdere huizen in de stad aangewezen als woonplaats van Van der Decken: onder meer Noordstraat 67 en diverse panden aan de Havenweg. De Vliegende Hollander leende ook zijn naam aan een jaarlijks shantyfestival in Terneuzen en de verbondenheid tussen verhaal en stad leidde er in 2006 tot de uitvoering van de gelijknamige opera van Wagner in het kader van het Zeeland Nazomerfestival. In 1972 werd bij de opening van het nieuwe gemeentehuis ook het beeld van de Vliegende Hollander naar een ontwerp van P. Griep onthuld in een oude arm van het kanaal Gent-Terneuzen. Het verhaal van de Vliegende Hollander is een van de bekendste volksverhalen in Nederland. Meerdere voetballers en een attractie in de Efteling zijn er naar vernoemd. Het schip figureerde ook in meerdere Pirates of the Caribbean films.
Auteur
-J.C. Dekker (2013), Johan Francke (2015)
Literatuur
-Jan Kragt en Mark Verhaegen, De Vliegende Hollander. Het VOC-complot (Culemborg, 2008)
-Staller, De Vliegende Hollander I, Ouverture (Zelhem, 2001)
-Jack Staller, De Vliegende Hollander II, Cumulonimbus (Zelhem, 2003)