Scheldebeker-zwemwedstrijd

bron: Krantenbank Zeeland, in: PZC, 31 augustus 1931

Pioniers

Al ver voor de jaren dertig zijn er vele zwemmers die op eigen houtje de Westerschelde oversteken. Het brengt de Vlissingse burgemeester Van Woelderen om er een heuse wedstrijd van te maken. Hij zoekt contact met dokter Staverman en deze is eveneens enthousiast over het idee. Het duo neemt contact op met de plaatselijke zwemclub, de marine, het loodswezen en andere organisaties om de wedstrijd te helpen organiseren. De burgemeester stelt zelf een (wissel)beker beschikbaar.

Eerste wedstrijd: 1930

Zwemwedstrijd tussen Breskens en Vlissingen. Deze wedstrijd vond voor het eerst plaats in 1930 en werd georganiseerd door de Vlissingse Zwemclub. De start van deze eerste wedstrijd vond plaats in Breskens en er waren 23 deelnemers. Zij zwemmen onder begeleiding van vele politie- en particuliere boten en tien roeiboten naar de overkant. OP iedere roeiboot is iemand van de Vlissingse reddingsbrigade aanwezig.

De winnaar van deze eerste Scheldebeker-zwemwedstrijd was een vrouw, de ex-Vlissingse 'mejuffrouw' I. Lauwereins, woonachtig te Oostende. Zij tikte na 2 uur, 11 minuten en 1/5 seconde aan bij de duiktoren voor de Vlissingse boulevard, nog juist voor de Vlissingse mannen B. Slager en D. Luitwieler. Bij de aankomst van de eerste zwemmers is het zo druk dat het niet lukt de winnares een bloemetje te overhandigen.

De prijsuitreiking van deze eerste, bij storm en regen gehouden zwemwedstrijd, vindt plaats door de erevoorzitter (en burgemeester van Vlissingen), de heer C.A. van Woelderen. De hoofdprijs bestond uit een zilveren wisselbeker.

Het vervolg: 1931-2014

Een jaar later, eind augustus 1931, wordt de wedstrijd gewonnen door de Amsterdammer Kuijper in een tijd van 2 uur, 37 minuten en 1,2 seconden. De winnaar van de wedstrijd, dit keer afgelegd in prachtig zomerweer, klaagde na afloop over de kou van het water en over de ruwheid van de zee.

In de jaren dertig werd de Scheldebeker-zwemwedstrijd maar liefst 8 keer gezwommen. Drie keer won de Engelsman Dean, die in de Tweede Wereldoorlog (1942) als RAF-piloot het leven verloor. Door het overlijden van Dean is de wisselbeker jarenlang zoek. Na een intensieve speurtocht wordt de beker echter toch gevonden bij de moeder van Dean. In 1947 is de wisselbeker weer in het bezit van het organisatiecomité.

In de jaren veertig werd de Scheldebeker-zwemwedstrijd geen enkele keer gehouden. Eerst waren er de oorlogsjaren, daarna verhinderden slechte weers- en getijomstandigheden elke keer de organisatie. Wel werd bij afgelasting wegens slecht weer soms de alternatieve zwemwedstrijd over het kanaal door Walcheren, tussen Middelburg en Vlissingen gehouden.

Rinus van Daatselaar, winaar 1950 en 1951, bron: Krantenbank Zeeland, in: PZC, 20 augustus 1951

Tussen 1932 en 1964 is de wedstrijd tussen Breskens en Vlissingen daarna nog tweeëntwintig keer gezwommen. De scheepvaart werd twee uur stilgelegd, wat nu niet meer mogelijk is. Medische keuring bestond uit tien kniebuigingen en op de handrug blazen. Zwemmers werden met schapenvet ingesmeerd ter bescherming tegen de kou.” De records stonden op naam van Herman Willemse (1959 : 1.01.26 uur ) en Judith de Nijs 1962 : 0.59.11 uur ) Na 1965 stopte de organisatie met deze wedstrijd. Rotte werd in 1961 voor de derde keer eerste Zeeuw en won de wisselbeker.

Scheldebekerwedstrijd definitief voorbij (1966), bron: Krantenbank Zeeland, in: PZC, 16 juni 1966

Laatste wedstrijd

Na veel voorbereidingen is op 20 juli 2014 opnieuw de zeezwemwedstrijd Vlissingen-Breskens (de Scheldeoversteek) gehouden. In tegenstelling tot vroeger was de finish niet in Vlissingen, maar in Breskens. Gestreden is om De Scheldebeker 2014. Er zijn negentig zwemmers uitgenodigd (paviljoen Loods 10). Onder hen ook Olympisch kampioen Maarten van der Weijden. Het is één van de activiteiten die werd georganiseerd in het kader van het 200-jarig bestaan van Zeeuws-Vlaanderen. Voor de zwemwedstrijd werd het scheepvaartverkeer op de Westerschelde voor anderhalf uur stilgelegd.

Niet iedereen mocht meezwemmen. Alleen geoefende zwemmers werden toegelaten tot de 5,1 kilometer lange tocht. Zwemmers hebben zich op 17 augustus 2013 kunnen kwalificeren tijdens de tocht 'Op weg naar Zeeuws-Vlaanderen'.

Uitslag 2014

1- 1:11:53 Wietse Beerens (Tilburg)[1] 2- 1:17:52 Roland Klein-Bölting (Bocholt) 3- 1:18:23 Angelo de Meijer (Wachtebeke Belgie)

Lijst van winnaars

De zwemmers op de Westerschelde (2014), bron: Krantenbank Zeeland, in: PZC, 21 juli 2014, foto: Lex de Meester (2014)

1930 · BE I. Lauwereins (v.) (2,11,4,2) 1931 · NL F.J.A. Kuijper (2,37,1,2) 1932 · NL J. Stender (1,40,8) 1933 · GB E.H. Temme (1,47,9,8) 1934 · NL J. Stender (1,28,8,2) 1935 · Afgelast 1936 · GB C. Dean (1,01,52,2) 1937 · GB C. Dean (1,11,43) 1938 · Afgelast 1939 · GB C. Dean (1,11,37,8) 1940-1949 · Afgelast 1950 · NL M. van Daatselaar (1,30,52,5)

1951 · NL M. van Daatselaar (2,18,34,4) 1952 · NL H. Willemsem (1,10,8,6) 1953 · NL H. Willemsem (1,04,56,8) 1954 · NL A. Kayser (1,12,59,3) 1955 · NL A. Kayser (1,29,7) 1956 · Afgelast 1957 · Afgelast 1958 · NL H. van der Velde (v.) (1,23,4,4) 1959 · NL H. Willemsen (1,01,26) 1960 · NL R. Ingenluijff (1,06,27) 1961 · NL H. van Hemert (1,10,1) 1962 · NL J. de Nijs (v.) (0,59,11) 1963 · NL J. de Nijs (v.) (1,01,34) 1964 · Afgelast 1965 · Afgelast 1966-2013 Wedstrijd niet meer gehouden 2014 · NL W. Beerens (1,11,53)

Auteur

Wim van Gorsel, 2015