Poeder van sympathie: verschil tussen versies
kGeen bewerkingssamenvatting |
kGeen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
{{Infobox | {{Infobox | ||
| above = Poeder van sympathie (sintepetie of syntepatie) | | above = Poeder van sympathie (sintepetie of syntepatie), Poeder van Sinte Patie | ||
}} | }} | ||
Vermeend wondermiddel | |||
== Bijgeloof == | |||
'Syntepetie' of 'Syntepatie' was een vermeend wondermiddel, waaraan op het eind van de 19de eeuw op het platteland nog algemeen geloof werd gehecht. Het werd onder meer gebruikt om toverij en hekserij tegen te gaan, afgekeurd te worden bij de loting, wonden te helen en zich onzichtbaar te maken. Het was te verkrijgen bij apothekers, ook in de stad, al kwamen deze daar niet in het openbaar voor uit. Anderen, die bekend stonden als tovenaars, maakten het poeder zelf, volgens een overgeleverd geheim recept. | |||
== | == Uitvinder Kenelm Digby == | ||
De 'uitvinder' van dit poeder van sympathie was Kenelm Digby (1603-1665). Hij schreef er in 1658 een boek over dat drie jaar later in het Nederlands werd vertaald. Het wondermiddel bestond uit een mengsel van vitrioolblauw en dauw. Door aan het middel bloed toe te voegen van een zieke, zou deze genezen. Ook wordt een ander gebruik gemeld van het poeder van Sinte Patie: wanneer een moord was gepleegd kon men de dader dwingen om zich te melden als men slechts het mes, waarmee het slachtoffer gestoken was, kon bemachtigen. Strooide men er het beroemde poeder op, dan kreeg de moordenaar zulke hevige pijnen dat hij wel gedwongen was om zich te melden. Dit geloof heerste omstreeks het midden van de 19de eeuw nog vrijwel algemeen op Walcheren. | |||
== Auteur == | |||
-P.J. Meertens, herz. J. Dekker (2012) | -P.J. Meertens, herz. J. Dekker (2012) | ||
== | == Literatuur == | ||
-[http://zoeken.zeeuwsebibliotheken.nl/?itemid=|library/vubissmart-zeeland|5001137 W. de Blécourt, e.a., ''Verhalen van stad en streek; sagen en legenden in Nederland'' (Amsterdam, 2010) 462-464. ] | -[http://zoeken.zeeuwsebibliotheken.nl/?itemid=|library/vubissmart-zeeland|5001137 W. de Blécourt, e.a., ''Verhalen van stad en streek; sagen en legenden in Nederland'' (Amsterdam, 2010) 462-464. ] | ||
| Regel 14: | Regel 19: | ||
-[http://zoeken.zeeuwsebibliotheken.nl/?itemid=|library/vubissmart-zeeland|163733 P.J. Meertens, ''Een Zeeuwse volkskundige enquête uit 1860'' (Amsterdam, 1961) 18-22.] | -[http://zoeken.zeeuwsebibliotheken.nl/?itemid=|library/vubissmart-zeeland|163733 P.J. Meertens, ''Een Zeeuwse volkskundige enquête uit 1860'' (Amsterdam, 1961) 18-22.] | ||
== Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984 == | == Tekst uit de Encyclopedie van Zeeland 1982-1984 == | ||
Versie van 30 dec 2014 10:41
| Poeder van sympathie (sintepetie of syntepatie), Poeder van Sinte Patie |
|---|
Vermeend wondermiddel
Bijgeloof
'Syntepetie' of 'Syntepatie' was een vermeend wondermiddel, waaraan op het eind van de 19de eeuw op het platteland nog algemeen geloof werd gehecht. Het werd onder meer gebruikt om toverij en hekserij tegen te gaan, afgekeurd te worden bij de loting, wonden te helen en zich onzichtbaar te maken. Het was te verkrijgen bij apothekers, ook in de stad, al kwamen deze daar niet in het openbaar voor uit. Anderen, die bekend stonden als tovenaars, maakten het poeder zelf, volgens een overgeleverd geheim recept.
Uitvinder Kenelm Digby
De 'uitvinder' van dit poeder van sympathie was Kenelm Digby (1603-1665). Hij schreef er in 1658 een boek over dat drie jaar later in het Nederlands werd vertaald. Het wondermiddel bestond uit een mengsel van vitrioolblauw en dauw. Door aan het middel bloed toe te voegen van een zieke, zou deze genezen. Ook wordt een ander gebruik gemeld van het poeder van Sinte Patie: wanneer een moord was gepleegd kon men de dader dwingen om zich te melden als men slechts het mes, waarmee het slachtoffer gestoken was, kon bemachtigen. Strooide men er het beroemde poeder op, dan kreeg de moordenaar zulke hevige pijnen dat hij wel gedwongen was om zich te melden. Dit geloof heerste omstreeks het midden van de 19de eeuw nog vrijwel algemeen op Walcheren.
Auteur
-P.J. Meertens, herz. J. Dekker (2012)
Literatuur
-K. Fraanje, (red.), Supplement woordenboek der Zeeuwse dialecten. (Krabbendijke, 2002) 866.
-P.J. Meertens, Een Zeeuwse volkskundige enquête uit 1860 (Amsterdam, 1961) 18-22.