Theophiel de Backere

Theophiel de Backere
Theophiel de Backere (colorized), 1928. Bron: Wikimedia Commons.
Geboren	25 mei 1882 Eede
Overleden	4 juli 1945 Veghel
Beroep	pastoor en missionaris
VIAF	Th. de Backere

Achtergrond

Theophiel de Backere was de zoon van Petrus Josephus de Backere en Rosalia Catharina Fynaut. Hij was de oudste zoon in een groot gezin. Na hem kwamen nog vier broers en twee zusters. Na aanvankelijk bij de kerk te hebben gewoond verhuisde het gezin naar de Rijksweg aan de Barere, waar zijn vader het beroep van barbier en herbergier uitoefende, een paar stukjes land had en een winkeltje in snoep en koloniale waren.

Van misdienaar tot priester

Als jongen werd Theophiel misdienaar, waar hij onder toezicht kwam van kapelaan Jan van den Brink, een afgestudeerd theoloog. Van den Brink inspireerde Theophiel de Backere zich in 1895 aan te melden bij het kleinseminarie van de Franse congregatie der Lazaristen in Wernhoutsburg (bij Zundert); een bijzonder zwaar financieel offer voor het gezin De Backere.

Theophiel de Backere studeerde in 1902 af aan het kleinseminarie. Daarna vervolgde hij zijn opleiding aan het grootseminarie te Helden-Panningen in Limburg, waar hij op 5 juni 1909 tot priester werd gewijd. Op 15 augustus 1909, Maria Hemelvaart, deed hij in de kerk van Eede zijn eerste plechtige mis.

Verdere studie

Na zijn inwijding tot priester werd de intelligente Theophiel de Backere door zijn congregatie naar Rome gestuurd voor verdere studie. Nadat hij in 1911 was teruggekeerd in ons land behaalde hij vervolgens het doctoraat in de godgeleerdheid en het licentiaat in de wijsbegeerte en werd hij aangesteld als hoogleraar aan het grootseminarie te Helden-Panningen..

Missionaris

In 1923 kregen de Lazaristen als missiegebied Oost-Java toegewezen. Theophiel de Backere werd gevraagd om hieraan leiding te geven. Hij stemde toe en vertrok dat jaar naar Nederlands-Indië. Daar ging hij vooral leiding geven aan het opzetten van een goed functionerend onderwijssysteem. Ook op medisch gebied was hij actief. Zo stichtte hij in 1925 het St. Vincentiusziekenhuis te Soerabaja en daarna nog twee ziekenhuizen en drie poliklinieken voor onderzoek en eerste zorg aan lopende patiënten in andere plaatsen.

Bisschop van Oost-Java

In 1928 werd Theophiel de Backere apostolisch prefect van Oost-Java met de status van titulair bisschop

Na jaren hard werken en soberheid als gevolg van de wereldcrisis keerde Theophiel de Backere in 1933 terug naar Nederland voor verlof. Hij bracht ook een bezoek aan zijn geboortedorp, waar hij enthousiast werd ontvangen. In 1934 vierde hij in Nederland zijn zilveren jubileum als priester.

Afnemende gezondheid

Enige tijd later keerde hij terug naar Soerabaja, maar zijn gezondheid ging hem meer en meer in de steek laten. Hierdoor was hij genoodzaakt naar Nederland terug te keren. Op 27 oktober 1937 werd er daarom een opvolger benoemd voor Theophiel de Backere.

De Backere zelf kwam in een psychiatrische kliniek in Heilo terecht. Door goede verzorging en de nodige rust wist hij te herstellen en kon de kliniek in 1938 weer verlaten. Daarna ging hij weer aan het werk aan het kleinseminarie te Wernhoutsburg.

Oorlog en overlijden

Als gevolg van de oorlog werden zijn ouderlijk huis in Eede en het kleinseminarie te Wernhoutsbrug verwoest. Deze gebeurtenissen raakten Theophiel de Backere heel erg en leidden tot een nieuwe inzinking. Hij overleed daarna op 4 juli 1945, kort na de bevrijding, op 63-jarige leeftijd in het ziekenhuis te Veghel. Hij werd begraven te Helden-Panningen. Kardinaal De Jong kenschetste hem als een nobel mens en een vroom priester. In zijn geboortedorp Eede werd een straat naar hem vernoemd.

Bronnen

• Theophiel de Backere (documentatiemap) (Middelburg: Zeeuws Documentatiecentrum, 2007).

Auteur

W. van Gorsel, 2024