Cornelis Ploos van Amstel

Ploos Van Amstel, Cornelis

(Weesp 4 jan. 1726 - Amsterdam 20 dec. 1798). Amsterdams houtmakelaar (firmant houthandel Bontekoning Aukes), etser, prentuitgever, kunstverzamelaar. In de kunstwereld is hij vooral bekend door zijn uitvinding van een etsprocédé voor het reproduceren van tekeningen in inkt, potlood en krijt. Ook ontwikkelde hij een methode voor het reproduceren van gekleurde tekeningen. Het etsprocédé demonstreerde hij aan stadhouder prins Willem V (1773); het kleur- en drukprocédé aan een delegatie van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem (1768). Tussen 1765 en 1785 gaf hij 46 prenten uit naar tekeningen van 17e eeuwse kunstenaars (Rembrandt, Van Osta de, Saftleven, Saenredam, e.a.). Zijn kunstverzameling was beroemd tot over de grenzen; hij bezat o.m. een complete serie Rembrandt-etsen. Hij was verbonden aan verscheidene bekende genootschappen. Was een van de drie oudste directeuren van de Tekenacademie der Stad Amsterdam (1765); oprichter Diligentiae Omnia (1766); lid Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen (1768), directeur Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1769), Felix Meritis (1788), Concordia et Libertate (1790). De door hem geredigeerde prijsvraag van de Hollandsche Maatschappij over het verval van de koophandel en de middelen ter verbetering daarvan (1771, 1774) heeft geesten in beweging gebracht om tot oprichting van de Oeconomische Tak van de Maatschappij te komen, welke tak in de Napoleontische tijd zich omvormde tot een zelfstandige organisatie die nu nog voortleeft in de Nederlandse Maatschappij voor Nijverheid en Handel. Voor het Zeeuwsch Genootschap ontwierp hij de prijspenning, die vervolgens onder zijn wakend oog werd gemodelleerd en geschroefd door de medailleur Barend Christiaan van Calker (1770). Eveneens gaf hij gestalte aan een betere uitvoering van de Verhandelingen (1772).

LITERATUUR

Von Alten, Cornelis Ploos van Amstel. Van Huffel, De techniek van Ploos van Amstel. Van Huffel, Cornelis Ploos van Amstel. Bye, Ploos van Amstel. Laurentius, Niemeijer en Ploos van Amstel, Cornelis Ploos van Amstel. G. Ploos van Amstel, Portret van een koopman.