Theo Middelkamp

Theo Middelkamp
Theo Middelkamp wordt ontvangen op het stadhuis van Goes, fotoarchief PZC, Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank Zeeland, recordnr. 131914
Geboren	23 februari 1914 Nieuw-Namen
Overleden	2 mei 2005 Kieldrecht
Beroep	wielrenner
VIAF	[1]

Theofiel ('Fiel') Middelkamp was een Nederlands profwielrenner, afkomstig uit Nieuw-Namen (Zeeuws-Vlaanderen).

Jeugd

Theo Middelkamp was de tweede zoon in een groot gezin met nog 8 andere kinderen. Aanvankelijk wilde Theo voetballer worden, maar de mogelijkheid met wielrennen geld te verdienen trok hem meer aan.

Tour de France

Theo Middelkamp als eerste Nederlandse Touretappe-winnaar in 1936 (bron: Wikimedia Commons: fotograaf: onbekend)

Theo Middelkamp staat bekend als de eerste Nederlander die een touretappe won. Met een gewone fiets zonder versnellingen en zonder de ervaring van een bergetappe. Zijn eerste touretappe won hij op 14 juli 1936 - de Franse nationale feestdag - in de rit van Aix-les-Bains naar Grenoble. In deze zware bergrit was onder andere de col de Galibier opgenomen. Uiteindelijk werd Theo Middelkamp 27e in het eindklassement. Een jaar later, in 1937, moest Theo Middelkamp opgeven wegens een valpartij. Hij brak daarbij zijn vinger. In 1938 won hij de etappe tussen Bayonne en Pau.

Tijdens de Tour de France van 1938 verdiende Theo Middelkamp vijfduizend francs. Veel minder dan hij in wedstrijden en criteria in België kon verdienen. Hij besloot daarom zich te richten op het rijden van criteria en de Tour links te laten liggen. Een gevleugelde uitspraak van hem was dan ook: "Ik kan van roem en eer niet leven".

Tweede Wereldoorlog en WK titel

Middelkamp komt als eerste over de finish tijdens het WK van 1947, bron: Krantenbank Zeeland, de Stem, 5 augustus 1947, pag. 3

Zijn wielercarrière werd onderbroken door de Tweede Wereldoorlog. Tijdens de oorlog verdiende Middelkamp zijn geld als smokkelaar; hij werd echter betrapt en zat maanden vast. Na de oorlog ging hij weer fulltime wielrennen.

In 1946 hield materiaalpech hem af van een zege in de strijd om de wereldtitel. In 1947 werd Middelkamp in Reims echter alsnog - en wederom als eerste Nederlander - wereldkampioen voor de Belg Albert Sercu.

Einde carrière

In 1951 stopte hij met wielrennen. Hij kocht toen een café in Kieldrecht. Voor de Belgen was hij een Nederlander, en voor de Nederlanders was hij een Belg. Omdat de Nederlandse regering hem geen AOW wilde geven, raakte hij verbitterd. Ook voor journalisten sloot hij zich lange tijd af. Het NPS-televisieprogramma Maandag Prinsjesdag van Joost Prinsen liet hem in 2003 vertellen over zijn overwinning op de Col du Galibier.

Persoonlijk

Middelkamp was tweemaal getrouwd. Uit zijn eerste huwelijk had hij twee zoons, met wie hij geen contact meer wilde hebben. Zijn eerste vrouw overleed in 1961 en hij verloor ook een dochter. Uit zijn tweede huwelijk had hij één zoon. Zijn ambitie om als eerste wielrenner 100 jaar te worden ging niet in vervulling: de koning van de Vlaamse kermiskoersen overleed op 91-jarige leeftijd.

Overwinningen

1936

• G.P Stad Vilvoorde
• 7e etappe Ronde van Frankrijk

1938

• Nederlands kampioen op de weg, Elite.
• 7e etappe Ronde van Frankrijk

1939

• G.P van Noord-Vlaanderen

1943

• Nederlands kampioen op de weg, Elite.

1945

• Nederlands kampioen op de weg, Elite.
• Nationale Sluitingsprijs

1946

• G.P Stad Niklaas

1947

• Wereldkampioen op de weg, Elite.
• Omloop der Zuid-West Vlaamse Bergen

1948

• Omloop van Oost-Vlaanderen
• G.P Stad Vilvoorde

Overwinningen kermiskoersen

1934

• Roosendaal

1935

• Melsele
• Rotterdam-Feijenoord
• Deurne

1936

• Stekene
• Hoensbroek

1937

• Moerbeke
• Namen
• Lokeren
• Rotterdam-Feijenoord
• Oosterhout

1938

• Grote 1 mei-prijs
• Kieldrecht
• Haasdonk

1939

• Amsterdam-Boschbaan
• Kieldrecht
• Antwerpen-Kiel
• Sint-Lievens-Houtem

1943

• Haarlem
• Lebbeke

1944

• Stekene
• Baasrode

1945

• Bassevelde
• Dendermonde
• Lebbeke (b)
• Lebbeke (c)
• Stekene
• Temse
• Aalst
• Namen
• Middelkerke
• Wieze
• Gent
• Ruiselede
• Merksem
• Eke (België)
• Kalken
• Adegem
• Overmere
• Kieldrecht
• Herentals
• Bornem
• Rumst
• Kieldrecht (b)

1946

• Gouda
• Temse
• Vrasene
• Sint Niklaas (c)
• Gilze-Rijen
• Sint Niklaas (b)
• Scheveningen
• Kontich
• Herve (België)

1947

• Ninove
• Temse
• Steenbergen

1948

• Gent
• Steenbergen

1949

• Antwerpen
• Beveren-Waas
• Kruiningen
• Gent
• Steendorp
• Warreme
• Namen
• Boom

1950

• Hulst, Dernycriterium
• Hulst
• Oud Gastel

Prestaties

• Middelkamp deed in 1936 en 1938 mee aan de Ronde van Frankrijk en won beide keren een etappe. In het eindklassement werd hij respectievelijk 23e en 43e.
• In 1947 werd hij de eerste Nederlandse wereldkampioen op de weg; in 1936 werd hij derde en in 1950 tweede.
• Middelkamp werd in totaal vier keer Nederlands kampioen in 1934, 1938, 1943 en in 1945.

Auteur

Wim van Gorsel, 2015

Bronnen

-Krantenbank Zeeland, Middelburgsche Courant, 1936; Provinciale Zeeuwsche Courant, 1945-1952

-NOS.nl