Raymonda Vergauwen

Raymonda Vergauwen
Raymonda Vergauwen op latere leeftijd (1981), Bron: Krantenbank Zeeland, PZC, 13 februari 1981, pag. 34.
Geboren	15 maart 1928 Sas van Gent
Overleden	5 april 2018 Sas van Gent
Beroep	zwemster

Raymonda Vergauwen is een in Sas van Gent geboren succesvolle zwemster, die de Belgische nationaliteit bezat. Op het EK van 1950 behaalde ze goud op de 200 meter schoolslag. Ze werd ze tussen 1949 en 1956 zeven keer in successie Belgisch kampioene op de 200 meter schoolslag en behaalde tientallen overwinningen in korte- en langebaanwedstrijden.

Jeugd

Raymonda Vergauwen werd op 15 maart 1928 geboren uit in Sas van Gent wonende Belgische ouders (vader: Raymond). Zij leerde op zevenjarige leeftijd zwemmen in een zijtak van het kanaal van Gent naar Terneuzen (Het 'Meulewater'). Haar zwemleraar is Piet de Vries ('Piet de Bad'). In haar fanatisme kroop Raymonda vaak 's ochtends om zes uur onder het prikkeldraad bij het zwembad om haar baantjes te kunnen trekken.

Op zestienjarige leeftijd, nadat zij van haar vader toestemming had gekregen na het behalen van haar mulo-diploma, werd Raymonda lid van zwemclub Bruinvis in Sas van Gent. Ze ging al snel wedstrijdjes winnen (o.a. 'Ronde van Sas') en een jaar later al, in 1945, werd ze kampioene van Zeeland op de 200 meter schoolslag. Kort daarna stapte ze over naar een zwemvereniging in Gent. Het was dorpsgenoot Johan van der Steen, waterpoloër en zwemmer, die haar overhaalde over de grens te gaan zwemmen. In Gent kon zij in de winter twee keer per week binnen trainen. In de zomer trainde zij dagelijks in het kanaal Gent-Terneuzen. Buiten het zwemmen was zij werkzaam op de glasfabriek van Sas van Gent.

Successen in België, EK 1950

Na haar keuze voor Gent reisde Raymonda Vergauwen dagelijks op en neer naar de Vlaamse stad. Met de bus ging ze naar Zelzate en daarna met de trein naar Gent. Meestal kon ze voor de terugweg met iemand meerijden.

Opening zwembad; Europees kampioene Raymonda Vergauwen trekt het eerste baantje, 1951, Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, rec. nr. 32143

Om voor België uit te kunnen komen en mee te kunnen doen aan de Belgische kampioenschappen nam Raymonda Vergauwen de Belgische nationaliteit aan. Ze trainde in Gent onder leiding van de bekende trainer Roger Verloove. In België had Raymonda Vergauwen niet zo veel concurrentie als in Nederland en stond ze aan de top. Tussen 1949 en 1953 verbeterde ze meermalen de Belgische schoolslag-records.

In 1950 werd ze door België (als enige) afgevaardigd naar het EK in Wenen. Ze reisde in vierentwintig uur met de trein naar de Oostenrijkse hoofdstad. Daar won ze goud op de 200 meter schoolslag (voor twee Nederlandse meisjes) in de toptijd van 2,55,6. Een tijd die overigens hoger lag dan de limiet voor het NK. De tijd zou als 'Zeeuws record' echter 31 jaar stand houden.

Raymonda Vergauwen tijdens haar huldiging op het EK in Wenen (1950), Bron: Krantenbank Zeeland, in: PZC, 9 jan. 1982, pag. 21.

Bij haar terugkomst uit Wenen werd ze aan de grens tussen Nederland en België onthaald door een menigte, de plaatselijke harmonie en de enige plaatselijke notabelen uit Sas van Gent. Zowel het volkslied van Nederland als België werd daarna gespeeld. De festiviteiten gingen daarna door op het gemeentehuis van Sas van Gent, waar de kersverse kampioene van de gemeente een gouden armband ontving. Van de Sasse sportverenigingen ontving ze een prijzenkast.

Olympische Spelen 1952, EK 1954

Bij de Olympische Spelen van 1952 (Helsinki) speelde Raymonda Vergauwen geen rol van betekenis en kwam ze niet verder dan de halve finale. Dat had te maken met een ziekte die ze opliep tijdens de Spelen.

Ook tijdens het EK in Turijn kon Raymonda Vergauwen geen hoofdrol meer spelen. 'De concurrentie was gewoon sterker geworden', zei ze achteraf.

Afscheid

Raymonda Vergauwen beëindigde haar professionele zwemcarrière in 1962, na de Belgische kampioenschappen, waar ze als 34-jarige nog derde werd. Twee jaar later werd ze lid van verdienste van de Koninklijke Belgische Zwembond.

Na haar sportcarrière

Na haar carrière was Raymonda Vergauwen in totaal nog tot 1999 als (gediplomeerd) jurylid actief voor de KNZB. Zo was Vergauwen in 1984 bij de Spelen (Los Angeles) lid van de jury voor enkele zwemwedstrijden en maakte in die rol ook diverse EK's mee. Ook bleef ze lid van zwemvereniging De Bruinvis. Voor haar jurywerkzaamheden ontving Vergauwen in 1999 van de KNZB de zilveren insigne van verdienste.

In de winter was Raymonda Vergauwen nog jaren te vinden als recreatief zwemster in het binnenbad van Zelzate. In de zomer zwom zij elke ochtend in het buitenbad van Sas van Gent. Ook deed ze jaarlijks mee aan de zwemvierdaagse van Sas van Gent.

Raymonda Vergauwen werkte tot haar pensionering als directiesecretaresse op de glasfabriek van Sas van Gent. Ze woonde nog steeds aan de Prinsenkade in Sas van Gent.

Terugkijkend op haar carrière en haar successen werd haar door een verslaggever van De Stem eens gevraagd naar haar geheim: 'Bruine bonen, biefstukken en druivesuiker. De dag voor de wedstrijd was het bruine bonen eten. Ik had dat gehoord van Fanny Blankers-Koen. Daarnaast de nodige biefstukken. Zo was dat in die tijd. Denk maar aan de wielrenners. Nu zijn het allemaal pasta's. Toen was biefstuk het product waar het allemaal mee moest gebeuren en dan druivensuiker. Je had dat spul niet in de vorm van tabletvorm zoals tegenwoordig, maar in losse potjes. Dus potje en lepel mee en voor de wedstrijd maar naar binnen werken. Je moest het niet vergeten hoor, want anders zat je zo vast als een muur.' Raymonda Vergauwen overleed op 5 april 2018 op 90-jarige leeftijd in haar woonplaats Sas van Gent.

Auteur

Wim van Gorsel, 2015, herz. 2021

Bronnen

Sites

• Pzc 10 mei 2007
• Krantenbank Zeeland
• Sports-reference.com
• Zwemkroniek.nl
• Delpher.nl ('De telegraaf')
• Overlijdensbericht Raymonda Vergauwen Pzc.nl