Abattoir (slachthuis)

Slachthuis van J. Ornée in Zierikzee. Foto: A.M. Leijdekkers, 28-2-2009. Bron: ZB/Beeldbank Zeeland, rec.nr. 120898

Instelling om het voor menselijke consumptie bestemde vee te slachten door daartoe bevoegde slachters en volgens wettelijke eisen. De openbare slachthuizen zijn door de gemeenten opgericht en onderscheiden zich daardoor van de particuliere slachthuizen, die de slagers er op na houden in gemeenten waar geen abattoir bestaat. In Zeeland bestaan geen openbare slachthuizen meer. De thans nog in exploitatie zijnde slachthuizen zijn die van de firma's H.B. Picavet en Zn. te Hulst, Cok B.V. te Middelburg en Van der Poel en Zonen te Vlissingen. Krachtens een decreet van 1807 gelastte Na poleon de oprichting van een abattoir te Parijs. Vanuit Frankrijk werd deze instelling over andere landen verspreid. Trichinose epidemieën en herhaalde vleesvergiftigingen noodzaakten tot controle van overheidswege, hetgeen thans nog geschiedt door veeartsen en keurmeesters. In 1922 kwam de Vleeschkeuringswet tot stand, waardoor de gemeentelijke abattoirs mochten keuren volgens een rijkskeuringsregulatie, zodat uniforrniteit werd verkregen. Het ambtsgebied in Zeeland heeft haar zetel te Middelburg, waar de Veterinaire Inspectie is gevestigd. De abattoirs hebben veel bij gedragen tot het pijnloos slachten, het gebruik van koelinrichtingen en het instellen van destructiebedrijven. In Zeeland uitgezonderd Walcheren wordt nog veel bij slagers en op boerderijen geslacht. Hieronder volgt de situatie van de slachthuizen in Zeeland, zoals die in het verleden was; mede door de moderne eisen van inrichting en hygiëne zijn de kleine slachtplaatsen verdwenen.

Aagtekerke: In 1929 gemeentelijk slachthuisgebouwd; in 1954 verbouwd; sinds 1962 alleen gebruikt voor nooden huisslachtingen, tevens noodslachtplaats voor de gemeente Domburg. Sinds 15 juli 1969 buite gebruik als slachthuis; nu ingericht als aula bij de begraafplaats.

Biervliet: In 1920 een klein slachthuis; in1945 gesloten; thans kantoortje.

Biggekerke: Noodslachtplaats aan de Valkenisseweg 27, van 8 maart 1929 tot 1 januari1961.

Domburg: Gemeentelijk slachthuis gebouwd 1930, gevestigd Singel 47; gesloten 29 september 1969; thans bergplaats gemeentewerken.

Driewegen: In 1920 klein slachthuis opgericht; tijdens de oorlog gebombardeerd en in 1945 afgebroken.

Goes: Openbaar slachthuis aan de Zaagmolenstraat, geopend op 6 maart 928; gesloten1 maart 1969; afgebroken; thans evenemententerrein.

Hulst: Een particulier slachthuis, gevestigdin de Stationsstraat, eigenaar firma H.B. Picavet en Zn.; gebouwd in 1941; regionalefunctie i.v.m. vleesdistributie; thans nog inbedrijf

IJzendijke: In 1920 werd de toenmalige electrische centrale omgebouwd tot gemeentelijk slachthuis; in 1970 gesloten en sindsdienals gemeentelijke opslagruimte in gebruik.

Middelburg: Openbaar slachthuis(Seisweg); geopend 16 maart 1942; verkochtaan particuliere firma 1 april 1974; thansnog door deze firma Cok geëxploiteerd.

Oostkapelle: Gemeentelijk slachthuis gebouwd 1930, Domburgseweg; gesloten1969.Oud-Vossemeer: Gemeentelijk slachthuisgebouwd in 1925; gesloten in 1971; thansvleeswarenbedrij f.

Serooskerke: Gemeentelijk slachthuis gebouwd in de jaren 1932/35; gesloten I juli1968; gesloopt. Thans woonhuis op die plaats, Vrouwenpolderseweg 16.Sluis: Ongeveer 1930 werd gebouwd de `N.V. Zeeuwsch Vlaamse exportslachterij te Sluis', geëxploiteerd door de `Coöperatievevereniging Amsterdamse HuidenclubG.A.'; opgeheven omstreeks 1955.

Vlissingen: Coöperatief slachthuis geopend 22 februari 1932, sinds 1 januari 1976 in eigendom van de firma Van der Poel en Zn. Ondanks vele onderhandelingen met de betrokken gemeenten werd geen overeenstemming bereikt voor de bouw van één openbaar slachthuis op Walcheren. In Vlissingen was sinds 1924 een exportslachtbedrijf gevestigd van de Stoomvaartmaatschappij Zeeland, aan de buitenhaven aldaar.

Vrouwenpolder: Gemeentelijk slachthuis gebouwd in de jaren 1932/35; gesloten 1 november 1967; thans gemeentewerkplaats, Dorpsdijk 6.

Westkapelle: Gemeentelijk slachthuis gebouwd eind 1927, aan de Molenwal D no. 7; gesloten I januari 1970; gesloopt eind 1970.

Zierikzee: Hier bestaat een unieke situatie nl.: De Hem, een straat van slachtplaatsen.In 1903 werd door de gezondheidscommissie een advies uitgebracht tot bouw van een gemeentelijk abattoir. Bij dit advies was een rapport over de toestand waarin de 5 slachtplaatsen verkeerden. Hoewel toen al onvoldoende geacht, worden deze nog steeds geëxploiteerd (uiteraard aangepast en ingericht naar de hedendaagse eisen); waarschijnlijk na 1872 gebouwd.

Auteur

P. v.d. Veen