Menno de Nooijer

Menno de Nooijer
Poster Manifestatie 1945 (1995), affiche, Bron: ZB/Beeldbank Zeeland, recordnr. 1630
Geboren	1967 Eindhoven
Beroep	Beeldend kunstenaar
VIAF	Menno de Nooijer

Menno de Nooijer is een bekende Zeeuwse filmmaker. Zijn experimentele films - meestal gemaakt in samenwerking met zijn vader Paul de Nooijer - trokken nationale en internationale belangstelling.

Achtergrond, opleiding

Menno de Nooijer is de zoon van beeldend kunstenaar (foto en film) Paul de Nooijer, die op zijn beurt weer afstamde van Arnemuidse vissers. Als kind figureerde Menno de Nooijer geregeld in het werk van zijn vader en sjouwde hij met materialen. Na de basisschool volgde Menno de Nooijer het VWO in Eindhoven. Na een verhuizing naar Middelburg (1984) maakte hij hier zijn middelbare schoolopleiding af. Daarna wilde Menno de Nooijer eigenlijk naar de Landbouwhogeschool, maar vanwege het ontbreken van natuurkunde in zijn vakkenpakket volgde Menno de Nooijer daarna de lerarenopleiding handvaardigheid en beeldende kunst aan de Academie te Tilburg (1986-1991). Tenslotte volgde een éénjarige fotografie- en filmopleiding in Amerika.

Filmmaker

Nadat Menno de Nooijer zijn opleiding had afgerond werkte hij enige tijd als docent handvaardigheid. Vanaf 1987 werkte Menno de Nooijer nauw samen met zijn vader door het samen produceren van vele, enigszins experimentele korte films - variërend in lengte van twintig seconden tot een half uur - waarmee ze vooral in het buitenland heel succesvol waren. Zijn eerste gezamenlijke film, 'At one view', een zes minuten durende rolprent over fotografie, kwam uit in 1989 en werd opgenomen in hun atelier aan de Vlissingsestraat 7 in Middelburg. Menno de Nooijer werkte samen met zijn vader ook voor televisie. Zo maakte hij met Paul de Nooijer de VPRO-kinderserie 'De lachende koe', die in 1994 op de televisie kwam. In 1995 brachten Paul en Menno de Nooijer de film '45-95' uit. In deze korte, zes minuten durende film werd op een onconventionele manier teruggekeken op de wederopbouw van Middelburg na de Tweede Wereldoorlog. Twee jaar later presenteerden Paul en Menno de Nooijer hun eerste lange speelfilm, getiteld 'Exit'. De film, waar het duo in totaal vijf jaar aan werkten, ging in première tijdens het Nederlands Filmfestival in Utrecht. Menno de Nooijer zelf speelde de hoofdrol in de film. Hij speelde de sexueel gefrustreerde fotograaf Theo. (PZC, ...). In 1997 maakten Menno en Paul de Nooijer een volgende speelfilm, 'Blauw vertrek'.

Andere kunstwerken

Poster filmfestival Film by the Sea, gefotografeerd door Paul en Menno de Nooijer, 9 september 2011, affiche, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 24718

Behalve korte en lange speelfilms maakte Menno de Nooijer samen met zijn vader soms ook andere filmische kunstwerken, videoclips, commercials, leaders en bumpers. Zo maakten ze in 2003 een videokunstwerk voor het te bouwen waterschapskantoor in Middelburg. In 2004 kwamen Menno en Paul de Nooijer veelvuldig in het nieuws naar aanleiding van de ophef over hun videoproductie 'Stripshow 1850', die het kunstenaarsduo ontwikkelde naar aanleiding van de heropening van het Zeeuws Museum in 2007. Naast deze veelbesproken videoproductie maakte Menno de Nooijer en zijn vader nog enkele andere korte films voor het te vernieuwen Zeeuws Museum.

Vertrek uit Middelburg

In 2005 vertrokken Paul en Menno de Nooijer uit Middelburg. Menno de Nooijer, op dat moment woonachtig in de Middelburgse Pauwpoort, verhuisde met zijn vrouw en zijn twee dochtertjes naar een monumentale boerderij in het Zuid-Bevelandse Baarsdorp, dat van tuinarchitect Arend Jan van der Horst was geweest. Ook zijn vader Paul verhuisde met zijn vrouw Francoise met hem mee. Een van de belangrijkste redenen voor hun verhuizing waren de hoge onderhoudskosten van hun Middelburgse behuizing, waardoor de De Nooijers minder budget overhielden om 'vrije producties' te maken.

Betekenis

Vader en zoon De Nooijer behoren tot de nationale en internationale top op het gebied van de experimentele film. Het Filmmuseum Biënnale heeft alle films uit de jaren zeventig en tachtig van Paul en Menno de Nooijer geconserveerd en gedigitaliseerd. Tevens bracht dit instituut twee dvd's uit (100% De Nooijer) en benoemde de De Nooijers tot 'artists in focus'. Het duo won inmiddels tal van nationale en internationale prijzen. In het CODA Museum in Apeldoorn was in 2007 een uitgebreide overzichtstentoonstelling van hun werk te zien.

Prijzen/eretekens (selectie)

• Winnaar Filmfestival Stuttgart 1990 voor film 'At one view', een korte rolprent over film en fotografie
• Winnaar Animatiefestival Hirosjima, 1992, met korte film 'Think, World Problems, World Solutions'
• Winnaar Animatiefestival Hirosjima, 1994, met korte film 'Stop action faces'
• Nominatie Gouden Kalf in categorie korte films, 1994, voor 'De lachende koe'
• Eerste prijs op anaimatiefilmfestival AnimExpo 1997 in Seoul (Zuid-Korea) in categorie Educatie voor de film '1945-1995' over de wederopbouw van Middelburg
• 2011 Winnaar vakjury tentoonstellingswedstrijd We Hangen in het CBK Zeeland, 2011, voor de poster van Film by the Sea.

Bibliografie (selectie)

• Kathrin Ginsberg, ‘Ratio en intuïtie. Het werk van Paul en Menno de Nooijer’, in: Zeelandboek (2007) 147-161.
• Lotte Menkman, ‘'The true mystery of the world is the visible, noth the invisble' : on the pioneers of today's Dutch Creative Photography’, in: Rommert Boonstra et al., Beyond photography: imaginations and photography (Amsterdam, 2008) 16-36.

Films en documentaires

• 

  [https://www.youtube.com/watch?v=qkID4AOwRto Gedeelte uit de film 'Exit'

• 100% De Nooijer (DVD) 75 min. (Amsterdam, 2007). Een selectie van 14 experimentele films uit het werk van filmers, fotografen en beeldend kunstenaars Paul en Menno de Nooijer.]
• Exit (VHS) 82 min. (Hilversum, 1999).

Bronnen

• Menno de Nooijer (documentatiemap) (Middelburg: Zeeuws Documentatiecentrum, 2009).

Auteur

-W. van Gorsel, 2023