Stavenisse: verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| (2 tussenliggende versies door dezelfde gebruiker niet weergegeven) | |||
| Regel 3: | Regel 3: | ||
}} | }} | ||
[[Bestand: | [[Bestand:Stavenisse-1.jpg|thumb|right|250px|Luchtfoto van Stavenisse. Foto: A.F. Dingemanse, 1995. Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, rec.nr. 51570]] | ||
==Het dorp: kenmerken== | ==Het dorp: kenmerken== | ||
Dorp binnen de gemeente Tholen. gelegen op de westpunt van het eiland Tholen | Dorp binnen de gemeente Tholen. gelegen op de westpunt van het eiland Tholen. De plaats telde op 1 januari 2021 1.710 inwoners. Voor de gemeentelijke herindeling van 1 juli 1971 was Stavenisse een zelfstandige gemeente met een oppervlakte van circa 1097 hectare. Stavenisse was vroeger een eiland [[Stavenissepolder]]). Het land van Stavenisse heeft veel van overstromingen te lijden gehad: het laatst in 1953. toen van de ruim 1700 inwoners er 153 verdronken. Stavenisse is een voorstraatdorp [[nederzettingen]] De Voorstraat loopt van de kerk naar de haven. Aan het einde staat bij de haven het voormalige gemeentehuis dat nu als bibliotheek wordt gebruikt. De haven van Stavenisse is door een kilometerlang kanaal met het [[Keeten]] verbonden: er zijn voorzieningen aangebracht voor het afmeren van jachten en andere vaartuigen. | ||
==Wapen== | ==Wapen== | ||
| Regel 15: | Regel 15: | ||
==Monumenten== | ==Monumenten== | ||
De kerk van Stavenisse (Nederlands Hervormd) werd in 1910 vervangen door een kruiskerk: alleen de toren uit 1672, met zijn vierkante onderbouw en overhoekse steunberen is van het vorige, uit de 17<sup>de</sup> eeuw daterende kerkgebouw overgebleven. Binnen de moderne kerk worden voorwerpen uit de oude kerk bewaard. In de noordarm is het grafmonument opgesteld van Hieronymus van Tuyll van Serooskerken, heer van Stavenisse en Serooskerke en tevens afgevaardigde voor de Staten van Zeeland. Het marmeren monument werd vervaardigd door Rombout [[Verhulst]]. Halverwege tussen Stavenisse en St. Maartensdijk staat het door de provincie Noord-Holland geschonken watersnoodmonument, een zeemonster voorstellend (1953). Bij de haven staat een korenmolen uit 1801, een ronde, stenen bovenkruier zonder stelling, grondzeiler, ongetailleerd. De welen bij Stavenisse (3 hectare), plaatselijk bekend als Het Diepe Gat en de Geulse Weel. zijn ornithologisch en landschappelijk van belang. | ===Ned. Hervormde kerk=== | ||
De kerk van Stavenisse (Nederlands Hervormd) werd in 1910 vervangen door een kruiskerk: alleen de toren uit 1672, met zijn vierkante onderbouw en overhoekse steunberen is van het vorige, uit de 17<sup>de</sup> eeuw daterende kerkgebouw overgebleven. Binnen de moderne kerk worden voorwerpen uit de oude kerk bewaard. In de noordarm is het grafmonument opgesteld van Hieronymus van Tuyll van Serooskerken, heer van Stavenisse en Serooskerke en tevens afgevaardigde voor de Staten van Zeeland. Het marmeren monument werd vervaardigd door Rombout [[Verhulst]]. | |||
===Overig=== | |||
Halverwege tussen Stavenisse en St. Maartensdijk staat het door de provincie Noord-Holland geschonken watersnoodmonument, een zeemonster voorstellend (1953). Bij de haven staat een korenmolen uit 1801, een ronde, stenen bovenkruier zonder stelling, grondzeiler, ongetailleerd. De welen bij Stavenisse (3 hectare), plaatselijk bekend als Het Diepe Gat en de Geulse Weel. zijn ornithologisch en landschappelijk van belang. | |||
==Geschiedenis== | ==Geschiedenis== | ||
Huidige versie van 25 jan 2022 om 08:55
| Stavenisse (stevenesse) |
|---|
Het dorp: kenmerken
Dorp binnen de gemeente Tholen. gelegen op de westpunt van het eiland Tholen. De plaats telde op 1 januari 2021 1.710 inwoners. Voor de gemeentelijke herindeling van 1 juli 1971 was Stavenisse een zelfstandige gemeente met een oppervlakte van circa 1097 hectare. Stavenisse was vroeger een eiland Stavenissepolder). Het land van Stavenisse heeft veel van overstromingen te lijden gehad: het laatst in 1953. toen van de ruim 1700 inwoners er 153 verdronken. Stavenisse is een voorstraatdorp nederzettingen De Voorstraat loopt van de kerk naar de haven. Aan het einde staat bij de haven het voormalige gemeentehuis dat nu als bibliotheek wordt gebruikt. De haven van Stavenisse is door een kilometerlang kanaal met het Keeten verbonden: er zijn voorzieningen aangebracht voor het afmeren van jachten en andere vaartuigen.
Wapen
Boudewijn Dankaartszoon van Stavenisse voerde reeds in 1269 een wapen van hermelijn met een schildhootd. Het hermelijn is op de wapenkaart van Smallegange (1696) vervangen door een zilveren veld: dit wapen werd op 31 juli 1817 voor de gemeente bevestigd. Het is het eenvoudigste wapen van geheel Zeeland.
Vlag
De vlag, ingesteld hij raadsbesluit van 14 april 1954 is wit met een golvende blauw-wit-blauwe haan met het wapen in het midden en oranje franje.
Monumenten
Ned. Hervormde kerk
De kerk van Stavenisse (Nederlands Hervormd) werd in 1910 vervangen door een kruiskerk: alleen de toren uit 1672, met zijn vierkante onderbouw en overhoekse steunberen is van het vorige, uit de 17de eeuw daterende kerkgebouw overgebleven. Binnen de moderne kerk worden voorwerpen uit de oude kerk bewaard. In de noordarm is het grafmonument opgesteld van Hieronymus van Tuyll van Serooskerken, heer van Stavenisse en Serooskerke en tevens afgevaardigde voor de Staten van Zeeland. Het marmeren monument werd vervaardigd door Rombout Verhulst.
Overig
Halverwege tussen Stavenisse en St. Maartensdijk staat het door de provincie Noord-Holland geschonken watersnoodmonument, een zeemonster voorstellend (1953). Bij de haven staat een korenmolen uit 1801, een ronde, stenen bovenkruier zonder stelling, grondzeiler, ongetailleerd. De welen bij Stavenisse (3 hectare), plaatselijk bekend als Het Diepe Gat en de Geulse Weel. zijn ornithologisch en landschappelijk van belang.
Geschiedenis
De parochie Stavenisse behorend tot het kapittel van Oudmunster te Utrecht, wordt in 1223 genoemd. De kerk was aan St.-Maarten gewijd. In 1304 werd Stavenisse overstroomd. Hertog Albrecht van Beieren gaf het toenmalige eiland in 1391 weer ter bedijking uit. In 1509 verdween het opnieuw onder de golven. De parochie werd daarna opgeheven. Het duurde tot 1599 eer de Stavenissepolder werd herdijkt en het huidige Stavenisse werd gesticht. Inmiddels had de Reformatie haar beslag gekregen: de eerste predikant in Stavenisse was Daniël Arondeaux.
Auteur
S.J.M. Hulsbergen, J.A. Trimpe Burger
Literatuur
- Chavannes-Mazel, Langs oude Zeeuwse kerken.
- S. Muller Hz., De indeeling van het bisdom.
- Grijpink, Register op de parochiën.
- Kok, Zeeuwse patrocinia.
- C. Dekker, Zuid-Beveland.
- Van Empel en Pieters, Zeeland.