Samuel Coronel Senior

Samuel Coronel Senior
Samuel Coronel senior 153140
Geboren	29 april 1829 Amsterdam
Overleden	24 november 1892 Amsterdam
Beroep	medicus
VIAF	S. Coronel sr.

Biografie

Van Coronel is afkomstig het veel geraadpleegde werk 'Middelburg voorheen en thans. Bijdrage tot de kennis van den voormaligen en tegenwoordigen toestand van het armwezen aldaar'. Als stadsgeneesheer vanaf 1853 had hij de gelegenheid de armoedige toestand van arbeiders en bedeelden te Middelburg te bestuderen en pogingen in het werk te stellen daarin verbetering te brengen. Het genoemde werk met een omvang van 400 blz. bestaat voor de helft uit een geschiedkundig gedeelte waarvoor archiefmateriaal is gebruikt. Als bewogen waarnemer beschrijft hij vervolgens de toenmalige toestand van het armwezen en wijst hij op middelen tot verbetering. Modern doet zijn classificatie van de armen aan: 1. de arbeidende klasse, 2. neringlozen en bedeelden, 3. het proletariaat. Niet alleen het moreel van de arbeiders maar ook de moraal van de bezittende klassen komt in dit werk duidelijk naar voren. Geboren uit Portugees Israëlitische ouders promoveerde Coronel in 1850 op een dissertatie over de slaap (Specimen physiologicopathologicum inaugurale de somno) na medicijnen gestudeerd te hebben aan het Athenaeum Illustre te Amsterdam. In 1851 promoveerde hij nogmaals op stellingen tot artis obstetricae doctor (vroedkunde). In 1851 was hij geneesheer te Zevenhuizen, waar hij Sarah Eliza Leveij trouwde, die 5 november van dat jaar overleed. In 1858 werd hij bestuurslid, later secretaris, van de Ver. Van Genees- en Heelkundigen (afd. Zeeland der Ned. mij tot bevordering der Geneeskunst). In genoemd jaar ook werd hij voorzitter van het Middelburgsch Ziekenfonds.

Invloed fabrieksarbeiders op Coronel als medicus

De problemen van de fabrieksarbeiders bleven hem, ook na zijn vertrek uit Middelburg (1869) naar Amsterdam, bezig houden. In 1861 verscheen van hem 'De gezondheidsleer toegepast op de fabrieksnijverheid', waarvan het tweede gedeelte het 'onderzoek naar den zedelijken, verstandelijken en ligchamelijken toestand der calicotsfabrieksarbeiders' in Zeeland behandelt. Met grote nauwkeurigheid wordt het beroep en de slechte fysiek van de handwerkers beschreven. Sinds 1867 verbleef hij te Leeuwarden, was lid en secretaris van de Geneeskundige Raad van Friesland en Groningen. Coronel bleef publiceren. Aan het einde van zijn leven hield hij zich bezig met de ‘fin-de-siècle kwalen' zoals de zenuw-overspanning.

Bibliografie

• Middelburg voorheen en thans; bijdrage tot de kennis van den voormaligen en tegenwoordigen toestand van het armwezen aldaar (Middelburg, 1859).
• De scarlatina-epidemie in Zeeland in 1857, 1858 en 1859 (Middelburg, 1860).
• De bewaarschool; haar verleden, tegenwoordige toestand en hare toekomst (Amsterdam, 1864).

Auteur

M.P. de Bruin, F. Noorderwier

Literatuur

• Bergink, Samuel Senior Coronel.

• M.P. de Bruin, 'Dr. Coronel en zijn tijd. Pionier van de sociale geneeskunde', in: Zeeuws Tijdschrift 9/2 (1959) 1-9.

• Jan J.B. Kuipers en Paul van der Velde, '"Van geballoneerde buik tot collier van gezwollen klieren" Samuel Coronels staalkaart van de sociale ellende in Middelburg anno 1859', in: Zeeuws Tijdschrift 59/nr.5-6 (2009) 78-83

• J.Z.S. Pel, Chirurgijns, doctoren, heelmeesters en artsen op het eiland Walcheren 1700-2000 (Middelburg, 2006). Digitale publicatie KZGW