De Maecht

De Maecht

Tapijt, vervaardigd in de Middelburgse tapijtweverij van Jan de Maeght (1604), voorstellend het wapen van Zeeland. Daarboven een portret van Willem van Oranje. Collectie Zeeuws Museum.

Familie de Maecht

Familie van tapijtwevers, bestaande uit Jan de Maecht (Brussel 1530-Middelburg 29 nov. 1598) en zijn zonen Hendrick (Brussel ± 1560-Middelburg 1603) en Laurens (Brussel ± 1560-Middelburg 17 febr. 1631). In 1592 of 1593 vestigde Jan de Maecht zich met zijn beide zonen in Middelburg waar ze van het stadsbestuur alle medewerking kregen om een tapijtweverij te beginnen: het cellebroedersklooster met kapel (de tegenwoordige Engelse Kerk) werd hun ter beschikking gesteld.

Werk aan "de tapijten van Zeeland"

Slag bij Rammekens in 1573 zoals verbeeld op het wandtapijt van De Maecht uit 1596, collectie Zeeuws Museum

Al spoedig na hun komst kregen zij van de Staten van Zeeland opdracht om de tapijtenserie 'De overwinning en van de Zeeuwen op de Spanjaarden' te voltooien. Deze serie bestemd oor de Statenzaal, bevindt zich thans in het Zeeuws Museum en verbeeldt de zeeslagen bij Bergen op Zoom, Rammekens, Lillo, Zierikzee en Fort Den Haak, naar ontwerp van de bekende zeeschilder Hendrick Cornelisz. Vroom. Het eerste tapijt, de slag bij Bergen, was hij Francois Spiering in Delft gemaakt. De tapijten van Rammekens en Lillo werden in 1598, het sterfjaar van Jan de Maecht, afgeleverd. Hendrick zette de zaak voort. Hij voltooide Zierikzee in 1599 en Fort Den Haak werd in 1603, na zijn dood, opgeleverd. Hendricks weduwe Francijntje Obry en zijn broer Laurens zetten het bedrijf voort. Zij voltooiden het sluitstuk van de tapijtserie, het schoorsteenstuk met het portret van prins Willem I en het wapen van Zeeland, naar ontwerp van Karel van Mander, in 1604. Daarna was het met de bloei van het bedrijf gedaan; grote opdrachten deden zich niet meer voor.

Ander werk en waardering

Laurens werkte van 1619-1621 in Engeland; hij keerde nog wel terug, maar in 1629 werd de kapel aan de Engelse gemeente ter beschikking gesteld. Laurens stierf in armoede. Behalve de tapijten in het Zeeuws Museum is er nog één uit de werkplaats van Jan de Maecht bekend, voorstellend de ondergang van het oorlogsschip 'The Revenge', ook naar ontwerp van Hendrick Cornelisz. Vroom en nu in particulier bezit. De tapijten uit de Middelburgse werkplaats zijn uitgevoerd op de Brusselse manier, in wol en zijde. Ze zijn met groot vakmanschap gemaakt, vooral Rammekens, maar missen de stralende kleuren die Francois Spiering wist te bereiken. Het weergeven van eigentijdse gebeurtenissen in realistische stijl op een wandtapijt was toen iets nieuws. Het is jammer dat de Middelburgse tapijtindustrie maar zo’n korte bloei heeft gekend.

Tekst Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984

Bekijk de originele tekst uit de Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984

Auteur

?

Literatuur

• Van de Grafi, De tapijtfabrieken.
• Van Ysselsteyn, Geschiedenis der tapijtweverijen.
• Van Holthe tot Echten, Drie eeuwen Zeeuwse Statenzaal.
• Katie Heyning, Valentijn Byvanck (red.), De tapijten van Zeeland (Middelburg, 2007).
• Geweven geschiedenis - Verwobene Geschichte: Seeländische Wandteppiche, 1593-1604: Krieg in Zeeland - Woven history: Zeeland tapestries, 1593-1604: war in Zeeland: Zeeuwse wandtapijten, 1593-1604: oorlog in Zeeland (Middelburg, 2004).