Jan Haak

Jan Haak

Omslag van het boekje van Bakx over de figuur van Jan Haak

Watergeesten

Imaginaire watergeest die voorkwam in de (zoete) binnenwateren van de Scheldedelta en tot halverwege de 20ste eeuw in het volksgeloof voortleefde. Jan Haak komt onder dezelfde naam, maar ook vele andere namen, als figuur voor in geheel Nederland en Vlaanderen en ook in delen van Duitsland. De mythe rond zijn persoon werd vooral ingezet om de jongste jeugd ervan te weerhouden te dicht bij gevaarlijk water in de buurt te komen. Als kinderen dat zouden doen, zou Jan Haak tevoorschijn komen uit het water om de kinderen er met een haak in te trekken, zodat ze zouden verdrinken.

Verspreiding over de provincie

Het (bij)geloof in Jan Haak wordt binnen de provincie gevonden in Tholen, St. Philipsland, Zuid-Beveland en Zeeuws-Vlaanderen. Naast hem opereerden op de binnenwateren van de Scheldedelta ook figuren als Jôôsje Pik (Duiveland), Boeman (Schouwen), Ossaart (Zeeuws-Vlaanderen), Slokkevênt/Slokkeman/Slokker (Oost-Zeeuws-Vlaanderen) de Nekker (Oost-Zeeuws-Vlaanderen) Oôsjepik/Oôzepik (Midden-Zeeland) en Áekepuut en Úusjescheer (onbekend).

Auteur

Johan Francke, 2016

Literatuur

-Phons Bakx, e.a., Jan Haak, heugenissen aan een watergeest; volksmythische personificatie van de verdrinkingsdood in de Lage Landen en elders (Middelburg, 2015).