Eva Besnyö

Eva Besnyö
Portret van Eva Besnyö op het strand. Foto: Peter Weller, Berlin, 1931. Bron: Wikimedia Commons.
Geboren	29 april 1910 Boedapest
Overleden	12 december 2003 Laren
Beroep	fotografe
VIAF	E. Besnyö

Eva Marianna Besnyö was een Hongaars-Nederlandse fotografe.

Opleiding

Tentoonstelling van het werk van Besnyö in het Zeeuws Documentatiecentrum van de Zeeuwse Bibliotheek in augustus 1989, foto: Wim Helm, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 65519

Eva Besnyö groeide op met twee zussen in een liberaal-joods gezin. Op achttienjarige leeftijd volgde ze een cursus reclame- en portretfotograaf bij Jozsef Pécsi. Hij stimuleerde haar om naar Berlijn te gaan waar ze de Nederlandse fotograaf John Fernhout leerde kennen. Fernhout was de zoon van de schilderes Charley Toorop. Hij keerde in 1930 terug naar Nederland. Vanwege de opkomst van de Nazi's besloot Eva Besnyö Duitsland te verlaten en in 1932 volgde ze Fernhout naar Nederland. Ze traden in 1933 in het huwelijk.

Westkapelle

Door haar huwelijk werd Charley Toorop haar schoonmoeder. In de jaren dertig bracht Besnyö daardoor diverse zomers door in Westkapelle, waar ze vele foto's maakte van het dorpsleven en de dijkwerkers voordat het bombardement van oktober 1944 het dorp verwoestte. Ze verbleef op een zolderkamer van café de Valk, waar ze ook een beroemde foto met Charley Toorop en Fernhout aan de bar maakte. Zelf staat Besnyö onder meer op het bekende doek 'Maaltijd der vrienden' van Toorop. In Westkapelle liet ze zich vooral inspireren door de ambachten die er nog uitgeoefend werden en waarvan ze complete reportages maakte. Ook verbleef Besnyö bij de dichter Martinus Nijhoff en werkte ze als fotografe in het in 1953 getroffen watersnoodgebied.

Na 1945

Tot de Tweede Wereldoorlog deed ze veel aan portretfotografie maar ook het fotograferen van architectuur had haar belangstelling. Tijdens de bezetting dook ze onder en werd actief in het verzet. In 1945 scheidde ze van Fernhout en een jaar later trouwde ze met de grafisch ontwerper Wim Brusse, met wie ze een zoon en een dochter kreeg: Berthus in 1945 en Yara in 1948. Nadat de kinderen wat ouder waren geworden ging ze weer meer fotograferen waarbij ze zich in het begin van de jaren '70 vooral toelegde op het vastleggen van acties van de Amsterdamse 'Dolle Mina's' Op hoge leeftijd moest ze vanwege problemen met haar ogen stoppen met het fotograferen. De laatste jaren van haar leven woonde ze in het Rosa Spier Huis in Laren waar ze op 93-jarige leeftijd overleed.

Tentoonstellingen in Zeeland

In 1990 werden in Zeeland vijf tentoonstellingen over het werk van Besnyö georganiseerd, affiche, ZB, Beeldbank Zeeland, recordnr. 13176

1989, juli-augustus

• Zeeuws Documentatiecentrum van de Zeeuwse Bibliotheek

1990, 1 september-21 oktober

• Herrijst, Westkapelle
• Hof Domburg, Domburg
• Grote Kerk, Veere
• Ramschip Schorpioen, Loskade, Middelburg
• Delta-expo, Ir. J.W. Topshuis, Neeltje Jans

2003, december

• Zeeuws Documentatiecentrum, Zeeuwse Bibliotheek

Auteur

-J. Francke, 2016

Literatuur

-Jan van Damme, 'Herinneringen aan Zomers Zeeland', in:Krantenbank Zeeland, PZC, 15 juli 1989, pag. 17

-Marion Beckers, Elisabeth Moortgat, Eva Besnyö, 1910-2003, woman photographer: Fotografin = woman photographer: Budapest. Berlin. Amsterdam (Berlijn, 2011).