Jaap van der Doef

Jaap van der Doef
Burgemeester Jaap van der Doef, ca. 1990. Foto: ZB/Beeldbank Zeeland, J. Wolterbeek, rec.nr. 118473.
Geboren	9 april 1934 Doorn
Beroep	politicus en burgemeester
VIAF	Jaap van der Doef

Jaap van der Doel is een voormalig Kamerlid en staatssecretaris. Hij was tevens burgemeester van Vlissingen.

Achtergrond en opleiding

Jacobus Cornelus Theresia (Jaap) van der Doef groeide op als zoon van een groenteboer in een katholiek gezin in het Utrechtse Doorn. Nadat de zaak failliet ging werkte zijn vader als bezorger van kranten en tijdschriften. Na de lagere school volgde Jaap van der Doef de (katholieke) MULO in Zeist en gaat daarna aan de slag als jongste bediende in een boekhandel. Als hobby speelde Van der Doef in die tijd regelmatig toneel. In 1956 ging Van der Doef werken voor de Katholieke Transportarbeiders Bond in Roermond.

Vakbondsman en politicus

Jaap van der Doef was van 1958 tot 1973 actief als bestuurder in de vervoersbond NKV. De van huis uit katholieke Van der Doef was aanvankelijk lid van de Katholieke Volkspartij (KVP), was daar actief in de jongerenbeweging, maar stapte in 1965 over naar de PvdA. Binnen die partij werkte Van der Doef vanaf eind jaren ’60 hard mee aan de ontwikkeling van de PvdA tot een maatschappelijk geëngageerde partij die klaarstond weer mee te gaan regeren. In 1971 neemt partijleider Joop den Uijl de intussen weer in Utrecht wonende Van der Doef zelfs op in zijn schaduwkabinet, als staatssecretaris op Sociale Zaken.

Tweede Kamer

Jaap van der Doef kwam in 1973 in de Tweede Kamer terecht en hield zich onder andere bezig met onderwerpen op het gebied van verkeer en waterstaat, sociaaleconomische zaken (waaronder technologiebeleid). Van der Doef zorgde, samen met de VVD'er De Beer, voor een wettelijke regeling van de verplichte periodieke autokeuring.

Staatssecretaris

In het kabinet Van Agt/Den Uijl, van 11 september 1981 tot 29 mei 1982, was hij korte tijd Staatssecretaris van verkeer en waterstaat. Hier was hij onder meer verantwoordelijk voor zaken met betrekking tot de NS, KLM, PTT, binnenvaart, zeehavens en goederenvervoer.

Zeeuws Kamerlid

Na de val van dit tweede kabinet Van Agt keerde Jaap van der Doef terug naar de Tweede Kamer. Daar volgde de nog in Utrecht woonachtige Van der Doef binnen de PvdA de door ziekte getergde Zeeuwse Kamerlid Peter Roels op. Als ‘geadopteerde’ Zeeuw, en om beter op te kunnen komen voor de Zeeuwse belangen, vestigde Van der Doef zich daarom in Middelburg. Als Kamerlid stond Jaap van der Doef bekend als een integer, zakelijk en zeker niet op de uiterste linkervleugel opererende politicus.

Burgemeester

Na dertien jaar Kamerlidmaatschap werd Jaap van der Doef per 1 maart 1986 benoemd als burgemeester van Vlissingen. Hij was daar de opvolger van burgemeester Theo Westerhout. De vertrouwenscommissie had hem vrijwel unaniem als eerste kandidaat geplaatst op de voordracht.

Thema’s

Als burgemeester van Vlissingen werd Van der Doef politiek niet veel speelruimte gegund door de gemeenteraad. Hij werd strikt gehouden aan zijn wettelijke taken (openbare orde en veiligheid, algemene bestuurlijk en stadsgewestelijke taken en communicatie). Inhoudelijk werd hij geconfronteerd met zeer uiteenlopende problemen, zoals de visserijfraude in 1988, waarbij hij de hulp van de ME moest inroepen, de opkomst en ondergang van betaald voetbal in Vlissingen (1992), de opkomst van de centrumdemocraten in de gemeenteraad (1994) of de vorming van het stadsgewest Vlissingen/Middelburg. Een ander onderwerp dat speelde was de gemeentelijke herindeling, waarbij Van der Doef pleitte voor een vermindering van het aantal gemeenten als daarmee de bestuurlijke slagkracht van onderaf zou kunnen vergroten. De debattenreeks Stadskoers 2010 werd min of meer het geesteskind van Jaap van der Doef.

Bijbanen

Jaap van der Doef had als burgemeester heel veel bijbanen. Uit een inventarisatie van de gemeente Vlissingen uit 1996 bleek dat hij 24 bijbanen had (waarvan zes betaald), die 18 weken per jaar van zijn tijd opslokten.

Afscheid

Na 13 jaar burgemeesterschap ging Jaap van der Doef op 1 mei 1999 met pensioen. Hij werd dat jaar vijfenzestig en was na twee ambtstermijnen en een jaar procedureel verplicht te stoppen. Zowel de Vlissingse bevolking als de bestuurders namen met enige weemoed afscheid van Jaap van der Doef. De vaak boven de partijen staande burgervader had zich tijdens zijn burgemeesterschap erg geliefd gemaakt bij de Vlissingers.

Na de politiek

Na zijn burgemeesterschap werd Jaap van der Doef in 2000 voorzitter Verenigde Verkeersveiligheid Organisatie (3VO). Datzelfde jaar werd hij ook voorzitter van de Zeeuwse Milieufederatie (ZMF). In 2002 was Van der Doef korte tijd waarnemend burgemeester van Almere, als vervanger van de zieke Hans Ouwerkerk.

Belangrijkste nevenfuncties

• Voorzitter Vereniging van Zeeuwse Gemeenten
• Vicevoorzitter Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG)
• Voorzitter Zeeuwse Brandweer
• Voorzitter Omroep Zeeland
• Voorzitter Beleidsteam Kerncentrale Borsele
• Voorzitter Raad van Commissarissen van de NV Haven van Vlissingen
• Lid van de Raad van Commissarissen van GemNet BV
• Lid van de Raad van Advies voor het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum
• Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Arduin
• Voorzitter Provinciaal Samenwerkingsverband Jeugdzorginstellingen Zeeland
• Bestuurslid Zeeuwse Milieufederatie (ZMF)
• Voorzitter Overlegorgaan Post en Telecommunicatie ministerie V. en W.
• Voorzitter Cultuurwerf Vlissingen

Trivia

De verstokte pijproker Jaap van der Doef is getrouwd met Lies Heystek, een onderwijzeres uit Meliskerke, zijn tweede echtgenote. Jaap van der Doef had drie kinderen uit zijn eerste huwelijk (twee zonen en een dochter) en een kind (een zoon) uit zijn tweede huwelijk.

Bronnen

• Jaap van der Doef (documentatiemap) (Middelburg: Zeeuws Documentatiecentrum, 2008).

Auteur

-W. van Gorsel, 2023