Versie van 22 jan 2015 om 14:11

De Provinciale Bibliotheek van Zeeland te Middelburg is opgericht hij besluit van Gedeputeerde Staten van 11 februari 1859. De bibliotheek werd gesticht ter bevordering van wetenschappelijk onderzoek en studie, in het bijzonder van Zeeland. Dit doel streeft de bibliotheek nog steeds na. Naar de bedoeling van de oprichters was de bibliotheek, aanvankelijk bescheiden van omvang en draagwijdte, bestemd voor een breed publiek. De collecties werden bijeen gebracht uit bij de oprichting aanwezige verzamelingen van de provincie en door aankoop, schenkingen en bruiklenen. Van de bruiklenen moeten zeker genoemd worden de bibliotheken van de predikanten en kerkeraden van de Nederduits-Hervorm de Gemeenten te Middelburg en te Vlissingen en de bibliotheek van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen(1899). Het aantal boekwerken nam geleidelijk toe, in 1940 bedroeg het naar schatting 125.000 titels in 180.000 banden. Gedrukte catalogi verschenen in 1860, 1869, 1876, 1892 (pamfletten), 1907-1911 (5 delen) en in 1913 en 1918 (afzonderlijke collecties). In 1940 was het bezit op kaartcatalogus gebracht. De bibliotheek was aanvankelijk gevestigd in de Abdijgebouwen. In 1899 werd een gebouw in de Lange Delft betrokken. Op 17 mei 1940 ging deze fraaie behuizing, een schepping van de architect J.P. van Baurscheit, tengevolge van het bombardement van Middelbur g in vlammen op. Van het bezit gingen ruim 100.000 boeken in 160.000 banden verloren. Gespaard bleven o.m. de collectie Zeelandica, de incunabelen en postincunabelen en de verzameling pamfletten. Door het bluswater waren zij echter vaak wel beschadigd terwijl praktisch alle banden verloren g ingen. De bibliotheek is qua bezit deze ramp nooit te boven gekomen. In 1953 betrok de bibliotheek de tegenwoordige behuizing in de Abdij. Eerst daarna heeft de Provinciale Bibliotheek zich tot een instelling met een brede gebruikerskring kunnen ontwikkelen. Oorzaken daarvan zijn o.m. de verbreding van het onderwijs, de groei van de bevolking en een doelbewust beleid, gericht op een zo groot mogelijke toegankelijkheid van de bibliotheek. Daarnaast is in het laatste decennium een intensieve vorm van samenwerkin g met de andere in Zeeland werkzame bibliotheken tot standgekomen,m.n. op het g ebied van het interbibliothekair leenverkeer. Het bezit bestaat thans uit circa 205.000 titels. In de jaren 1976-1980 is dit opnieuw gecatalogiseerd, met uitzondering van het zogeheten oud bezit (publikaties vóór 1800 verschenen), dat een arbeidsintensieve bewerking eist. De catalogus op microfilm is in alle Zeeuwse bibliotheken aanwezig. De Provinciale Bibliotheek is een humaniora-bibliotheek. Het verzamelen van publikaties op het gebied van de B-wetenschappen gebeurt door de Technische Bibliotheek Zeeland te Vlissingen. Boeken over muziek en muziekwerken worden verzameld door de Zeeuwse Centrale Muziekbibliotheek te Middelburg. In 1960 werd het Documentatiecentrum Zeeuws Deltagebied aan de bibliotheek verbonden. Het intensiveerde een taak, die de bibliotheek reeds sedert haar oprichting uitoefent: het vastleggen van verdwijnende aspekten en nieuwe situaties in de provincie. De documentatie bestaat echter niet alleen uit gedrukte bescheiden maar ook uit beeld- en audio-visueel materiaal. Als eerste bibliothekaris fungeerde, zij het niet officieel, de gedeputeerde G.A. Fokker, die als oprichter van de bibliotheek beschouwd mag worden (1859-1878). Vervol g ens waren niet de leiding van de bibliotheek belast de bibliothe karissen J. Broekema (1878-1911), W.O. Swaving (1911-1918), Ds. M. wan Empel (1918-1940), H. Pieters (1940-1956) en mr. W.D. de Bruine (sedert 1-11-1956).

AUTEUR

W.D. de Bruine