Hugo Leonardus Gerth van Wijk
| Hugo Leonardus Gerth van Wijk | |
|---|---|
 Hugo Leonardus Gerth van Wijk was onder andere leraar aan de Rijkskweekschool aan de Lange Noordstraat in Middelburg. Prentbriefkaart. Foto: J. van Heusden, ca. 1905. Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, rec.nr. 14486. | |
| Geboren | 21 oktober 1849 Wijk bij Duurstede |
| Overleden | 30 november 1921 Amsterdam |
| Beroep | leraar biologie |
| VIAF | Hugo Leonardus Gerth van Wijk |
Biografie
Leraar biologie aan de Rijks HBS, Stedelijk Gymnasium en Rijkskweekschool te Middelburg. Zoon van Johannes Abraham Gerth van Wijk (1803-1873) en Sara Johanna Verment (1805-1873). Groeide op in Wijk bij Duurstede, waar zijn vader eigenaar van een kostschool was. Twee oudere broers werden respectievelijk taalkundige en theoloog, maar het geld ontbrak om ook Hugo een universitaire studie te laten volgen. In plaats hiervan volgde hij de M.O. Opleiding Biologie, waarna hij in 1873 werd benoemd tot biologieleraar aan de Rijks H.B.S. in Middelburg, als opvolger van Herman van Hall. Aan deze school, het Stedelijk Gymnasium (vanaf 1879) en de Rijkskweekschool (eveneens vanaf 1879) was hij tot zijn pensionering (in 1914) verbonden.
Het optreden van 'de Razende' (zijn bijnaam als leraar) was legendarisch: qua uiterlijk een stevige, breed geschouderde man met korte witte baard, probeerde hij met plotselinge schijnbewegingen de aandacht van zijn leerlingen te trekken, waarbij de vloer onder zijn zware tred weergalmde. Zijn taalgebruik was ongerijmd en overvloedig: vol beeldspraak en standaardgrappen, waarbij een uitgebreide biologische terminologie gebruikt werd: toch wist hij het onafhankelijk denken van zijn leerlingen te stimuleren.
Zijn gedrag was enigszins wereldvreemd (zeker in het toenmalige geïsoleerde en burgerlijke Middelburg), maar ook zonder schaamte, ontwapenend open en spontaan: zo noemde hij sociale gelegenheden van de notabelen 'kouwe drukte'. Voor zijn intellectuele vermogen, dat duidelijk boven zijn omgeving uitstak, vond hij in Middelburg ook geen bevrediging: zijn grote ambitie (onbekend in zijn schoolomgeving) was het samenstellen van een groot botanisch woordenboek. Aan dit 4-delige standaardwerk is hij omstreeks 1884 begonnen, toen hij ook werkte aan een nieuw biologieleerboek. Voor het woordenboek ontving hij een onderscheiding van de Teylers-stichting in Haarlem en werd tot lid benoemd van de Hollandse Maatschappij van Wetenschappen. In 1971 verscheen een (ongewijzigde) herdruk, met inleiding en levensbeschrijving door F.A. Stafleu. Publicaties: ‘Beginselen der planten dierkunde’ (3 delen) (Middelburg, 1887-1888), ‘A Dictionary of Plant Names’ (Haarlem, 1909, herdruk: Amsterdam, 1971).
Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984
Auteur
F. van Noordwijk, gecontroleerd redactie 2013
Literatuur
Stafleu, Gerth van Wijk.
Publicaties
- Beginselen der planten dierkunde (3 delen) (Middelburg, 1887-1888).
- A Dictionary of Plant Names (Haarlem, 1909) (Herdruk: Amsterdam, 1971).
