Lamswaarde (lamswerd, Lamswaerd, Lamswerde, Lamzwaerde)

Uit Wiki ZB
Versie door W. van Gorsel (overleg | bijdragen) op 17 mrt 2022 om 12:00 (Varia)
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Ga naar: navigatie, zoeken
Lamswaarde (lamswerd, Lamswaerd, Lamswerde, Lamzwaerde)
Luchtfoto van Lamswaarde. Foto: A.F. Dingemanse, ca. 1995. Bron: ZB, Beeldbank Zeeland, rec.nr. 51535

Het dorp: kenmerken

Lamswaarde is een dorp in de gemeente Hulst. Het dorp ligt in de regio Zeeuws-Vlaanderen en telt 565 inwoners (2021). Sinds de gemeentelijke herindeling van 1 januari 2003 maakt het dorp deel uit van de gemeente Hulst, voordien was Lamswaarde altijd een deel van de gemeente Hontenisse.

Varia

Kermis op de tweede zondag na Pinksteren plus zondag en maandag tussen 16 en 22 sept.

Monumenten

Sint-Corneliuskerk

Deze kerk uit 1873, ontworpen door P. Soffers, is een neogotische bakstenen pseudobasilikale kruiskerk. Hoofdaltaar en preekstoel dateren van omstreeks 1910. Bij de kerk bevindt zich een Heilig Hartbeeld uit 1920.

Theresiagesticht

In 1926 vestigden de Franciscanessen van Etten zich in Lamswaarde. Zij stichtten het Theresiagesticht aan Achterstraat 27. Hier woonden veertien nonnen. Het complex omvatte ook een kleuterschool en een lagere meisjesschool. Het gebouw is uitgevoerd in een sobere expressionistische stijl.

Overig

  • Een hardstenen dorpspomp uit 1886, nabij de J. de Waalstraat 19.
  • Boerderij J. de Waalstraat 9 heeft een woonhuis met tegelkamer uit 1834, en een bakhuis dat vermoedelijk uit de 18e eeuw stamt.
  • Mariakapel aan de Boudeloodijk, uit 1992, welke een kapel verving die er van 1950-1964 heeft gestaan.

Geschiedenis

De naam is afgeleid van de diernaam 'lam' of van de persoonsnaam `Zambo'; weerd of waard is het gewone woord voor `riviereiland', maar ook van toepassing op 'aanwas'. Lamswaarde herinnert aan het voormalige Lamsweerde, de uithof die in 1242 aan de abdij van Baudeloo werd verkocht. Deze uithof lag aan de zuidzijde van de Hoof- En Molenpolder, ongeveer bij de huidige buurtschap Molenhoek. Het oude Lamswaarde is in de middeleeuwen nooit een zelfstandige parochie geweest; het behoorde tot de noordportie van de parochie Hulst. Het is gegroeid rond de uithof van de abdij van Baudeloo. Deze liet er een aan de H. Maagd gewijde kapel bouwen, welke kapel een bedevaartsoord werd. Voor de pelgrims bouwde de abdij een gastenhuis aan de Wendelsee.

In de 16e eeuw is Lamswaarde ten onder gegaan. Toen Lamswaarde na de 80-jarige oorlog weer werd ingepolderd verrees er met toestemming van de Staten-Generaal in 1686 een schuurkerk, de eerste schuurkerk in Hulster-Ambacht, die na de reductie van Hulst in gebruik werd genomen. De kerkelijke diensten werden tot 1737 door de minderbroeders-recollecten onderhouden. Daarna zijn zij vervangen (Mor seculieren. In 1764 ondernam de bisschop van Gent pogingen om de kapel van Lamswaarde wat meer zelfstandigheid te geven. De plannen werden door de Staten-Generaal verijdeld. Lamswaarde moest een deel van de Hulster parochie blijven uitmaken.

Tijdens de Franse overheersing werd de band met Hulst doorgesneden. In 1803 werd Lamswaarde kerkelijk en burgerlijk bij Hontenisse gevoegd. De schuurkerk werd nu slechts een bidplaats of oratorium. Op 12 februari 1809 ging de lang gekoesterde wens in vervulling en werd Lamswaarde een zelfstandige parochie. Door de toename van het aantal gelovigen was het nodig de schuurkerk te vergroten. Dit geschiedde in 1850. In 1871 werd begonnen met de bouw van een geheel nieuwe kerk naar ontwerp van P. Soffers. Op 28 mei 1873 vond de consecratie plaats door deken Buys uit Hulst.

Auteur

J.A. Trimpe Burger

Literatuur

  • Kronenburg, Maria's Heerlijkheid.
  • Adriaanse, Van schuurkerk tot parochiekerk.
  • Gysseling, Toponymie van Zeeuws-Vlaanderen.

Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984

Bekijk de originele tekst uit de Encyclopedie van Zeeland, 1982-1984